Op pad gaan als oudere met een visuele beperking

Om mobiel te blijven, zijn er voor mensen die blind of slechtziend zijn diverse mogelijkheden. De ene oudere is geholpen met een rollator of stok, terwijl de ander liever gebruik maakt van de nieuwste technologie. Zo zijn er apps die ondersteuning bieden bij het reizen in het openbaar vervoer, maar ook fietsen en autorijden is met achteruitgaand zicht regelmatig toch mogelijk. Wat voor bijna alle ouderen met een visuele beperking prettig is, is het verkennen van de omgeving samen met iemand.

Als ouderen met een visuele beperking op pad willen blijven gaan in hun eigen omgeving, bijvoorbeeld naar de supermarkt of het gezondheidscentrum, raden we aan om verschillende routes te onderzoeken. Zo kun je bekijken welke route het beste is. Wellicht is een andere route dan gebruikelijk, wel beter.

Als de beste routes zijn bepaald, is het handig om het lopen van deze routes samen te oefenen. Je kunt grote objecten dan benoemen en geluiden samen actief waarnemen. Vraag de oudere waar behoefte aan is, en geef onderweg informatie over de route. Blijf dan niet continu doorlopen, maar sta stil op plekken waar dingen benoemd moeten worden. Zo hoeft de oudere zijn aandacht maar op één ding te richten. Waarschuw voor afstapjes, trappen of stoepranden, maar voel ook samen hoe groot of klein deze obstakels onderweg zijn.

Technologie

Bij het zoeken van de beste route, kun je ook gebruik maken van technologische ondersteuning. Veel navigatie apps bieden bijvoorbeeld spraakondersteuning waardoor het goed mogelijk is om de weg te vinden.

Het is niet eenvoudig om te zeggen of een slechtziende oudere zelfstandig kan blijven fietsen. Fietsen is meer dan alleen de trappers bewegen en het verkeer waarnemen. Daarbij spelen verschillende factoren een rol. Denk aan verkeerskennis en verkeersinzicht, gedrag, motivatie, een drukke of rustige omgeving, laagstaande zon en veel of weinig licht.

Goede voorbereiding

Als een oudere wel kan fietsen helpt een goede voorbereiding. Het voorbereiden van de rit, zowel de heen- als terugweg, is raadzaam. Het weer kan bepalend zijn voor de keuze om te gaan fietsen. Gladheid is bijvoorbeeld lastig, maar veel zonlicht kan ook hinderlijk zijn. In dat geval kan een zonnebril of een pet helpen.

Onderweg

Eenmaal onderweg is het nodig om het tempo voortdurend aan te passen aan de omstandigheden. Als het onoverzichtelijk is, dan helpt afstappen of vertragen. Ook voorspelbaar gedrag laten zien is van belang; als het voor anderen duidelijk is wat een oudere in het verkeer wil, kunnen andere weggebruikers daar beter rekening mee houden. Verder kan een achteruitkijkspiegel behulpzaam zijn.  

Voor veel ouderen is autorijden een belangrijke manier om zich te verplaatsen. Het hoort vaak bij iemands leefstijl. Autorijden staat ook voor zelfstandigheid omdat je zelf kunt kiezen wanneer je op pad wilt gaan.

Rijbewijs

Voor het behoud van het rijbewijs zijn voor alle ouderen regelmatige keuringen vereist. Wanneer een bestuurder niet (meer) voldoet aan de voorwaarden die de wet stelt aan het functioneren van de ogen, is het in sommige gevallen toch mogelijk om het rijbewijs te behalen of te behouden. Dit geldt zowel bij verlaagde gezichtsscherpte als bij gezichtsvelduitval. Op www.auto-mobiliteit.org vind je hierover meer informatie.   

Trein

Bij het treinreizen kan de oudere op stations gebruik maken van geleidelijnen. Maar ook bij trappen en liften is goed aangegeven naar welk perron te gaan. Op de website van de NS vind je hierover meer informatie.

Ook de app van de NS Reisplanner geeft veel extra informatie. De app geeft niet alleen aan waarnaartoe en wanneer treinen rijden, de app geeft bijvoorbeeld ook aan, aan welke kant je moet uitstappen. Die informatie helpt bij de voorbereiding van de reis, maar kan ook tijdens de reis behulpzaam zijn.

Tenslotte biedt de NS reisassistentie om mensen persoonlijk op weg te helpen. Dit moet je vooraf aanvragen.

Ook apps geven actuele informatie over vertrektijden en haltes of perrons. Bij steeds meer busplatforms wordt ook op het platform zelf met voelbare letters aangegeven op welk perron iemand zich bevindt.