Kennisagenda ouderen die slechtziend of blind zijn

Voor u ligt de kennisagenda voor ouderen die slechtziend of blind zijn. Focus daarbij is hoe het leven voor deze mensen zo makkelijk mogelijk gemaakt kan worden. We richten ons in deze kennisagenda op ouderen in de derde en vierde levensfase. Dat betekent dat werk in principe geen rol meer speelt in hun leven, maar zij nog wel maatschappelijk actief zijn. We richten ons ook op de vierde levensfase, waarin ouderen steeds meer zorgafhankelijk worden en uiteindelijk overlijden.
Om te komen tot thema’s voor de kennisagenda is gekeken welke trends in de wereld van ouderen spelen. Ook is aan ouderen met een visuele beperking gevraagd op welke thema’s zij zelf meer kennis zouden willen hebben. Dezelfde vraag is voorgelegd binnen de organisaties van Kennis Over Zien en ook gesteld aan wetenschappers. Verder hebben we bestaande documenten en methodes geïnventariseerd.
In dit document zijn alle uitkomsten van dit proces kort beschreven en komen we tot een voorstel voor thema’s die voor ouderen met een visuele beperking de komende jaren om aandacht vragen.

We constateerden in ons onderzoek allereerst dat er geen eenduidig beeld bestaat van hoeveel ouderen nu een visuele beperking hebben. We gaan er vanuit dat er door de vergrijzing steeds meer ouderen komen, maar tegelijkertijd zijn oogaandoeningen steeds beter te behandelen. Dat zou betekenen dat er relatief minder ouderen een visuele beperking ontwikkelen, maar we hebben hier geen recente cijfers over.

We hebben uitgebreid gekeken naar trends in de ouderenzorg. We verwijzen hiervoor naar de beschrijving van het programma Ouder Worden in 2040, waar deze trends uitvoerig zijn beschreven. Denk bij deze trends onder andere aan bijvoorbeeld een toenemend tekort aan zorgverleners, maar ook aan het dichterbij en flexibeler organiseren van de zorg of groter wordende verschillen in leefstijl en gezondheid. Ouderen worden tegelijkertijd steeds meer digitaal vaardig en willen zo lang mogelijk actief blijven. Ook wordt er ook meer en meer een beroep op hen gedaan om mantelzorger te zijn, en zullen zij zelf meer en meer mantelzorg ontvangen.

Ouderen willen zorg het liefst zo lang mogelijk uitstellen, maar zijn wel zelf op zoek naar informatie en ondersteuning. Dergelijke trends vragen iets van de kennis en de manier waarop we kennis aanbieden aan mensen met een visuele beperking en hun omgeving. Tegelijkertijd moet kennis er ook aan bijdragen dat de zorg voor mensen met een visuele beperking toekomstbestendig wordt ingericht. In deze zorg richten we ons steeds meer op positieve gezondheid, eigen regie en samenwerken met de netwerken rondom mensen met een visuele beperking.