Grensoverschrijdend gedrag

Wat is grensoverschrijdend gedrag?
De ander luistert niet naar wat ik zeg.
De ander raakt me aan, maar dat wil ik niet.
De ander sluit me buiten, scheldt me uit of bedreigt me.
De ander behandelt me niet gelijkwaardig.
De ander praat over mij en niet met mij.
De ander wil dingen die met seks te maken hebben die ik niet wil.

Iedereen moet moet leren zich weerbaar op te stellen. Voor iemand met een (visuele) beperking, is dit vaak minder vanzelfsprekend en vraagt het extra aandacht. 

Iemand die goed ziet, ziet de ander aankomen en is voorbereid. Iemand die niet (goed) ziet, hoort een ander misschien aankomen. Pas als die persoon iets zegt, weet degene met een visuele beperking of het een bekende is en of hij contact zoekt. Iemand kan ineens dichtbij zijn.

Aanraken is een manier van contact maken. Het kan een goed alternatief zijn voor oogcontact, maar het kan ook niet gewenst zijn.
Het is de taak van (ouders en) professionals hier zorgvuldig mee om te gaan. Een aanraking moet een relatie hebben met wat je zegt of doet, doordacht en functioneel zijn. Aankondigen wat je gaat doen of toestemming vragen, kan helpen. 

Het is de taak van de blinde of slechtziende persoon om fysiek contact te leren interpreteren. Zoals zienden oogcontact moeten leren interpreteren. Hier hoort ook bij dat je leert aangeven hoe je begeleid wilt worden. Hoe dichtbij iemand mag komen en hoe je dit aangeeft. Hierbij spelen ook een rol: persoonlijkheid, oefenen, de manier waarop hier in het gezin of op school mee wordt of werd omgegaan.

Als het over grenzen gaat, gaat het ook over autonomie, zelf beslissen. Nog te vaak wordt gesproken over iemand, terwijl diegene aanwezig is. Als jongeren met een visuele beperking ouder worden, groeit vaak de wens om een zo autonoom mogelijk leven te leiden. Nog te vaak wordt aangenomen dat iemand iets niet kan en wordt ongevraagd hulp geboden. 

Met jonge kinderen wordt vaak meer fysiek contact gemaakt dan met oudere kinderen en jongeren. Dat geldt zeker voor kinderen en jongeren met een visuele beperking, met name voor blinde kinderen. In de puberteit kan dat voor blinde jongeren extra lastig zijn. Voor ouders is dit een thema om bewust mee bezig te zijn, zowel voor zichzelf als voor hun zoon of dochter. Praat je hierover met een kind? Lukt het om in alle leeftijdsfasen expliciet uitleg te geven over de functie van aanraken en de manieren waarop dat kan gebeuren? Hoe is het voor een ouder om een (puberende) zoon of dochter (fysiek) te ondersteunen? Hoe wordt het ervaren als anderen dit ook doen? Grensoverschrijding, goed bedoeld én niet goed bedoeld, is een belangrijk thema om over in gesprek te komen en blijven. Zeker ook voor volwassenen met een visuele beperking.