Zó maak je als stembureaumedewerker het verschil voor kiezers met een visuele beperking
Op woensdag 22 november 2023 vinden de Tweede Kamerverkiezingen plaats. In de voorbereidingen hebben gemeenten veel kunnen doen om zelfstandig stemmen voor mensen met een visuele beperking makkelijker te maken. Met nog een paar dagen te gaan tot de verkiezingen, delen we hierbij tips voor stembureaumedewerkers. Want: ook in die rol kun je het verschil maken voor kiezers met een visuele beperking!
Dat je als stembureaumedewerker erg belangrijk bent bij het stemmen, hoeven we niet uit te leggen. Dat geldt ook voor jouw rol in de begeleiding van mensen met een visuele beperking. Om dat goed te kunnen doen, moet je op de hoogte zijn van de mogelijke hulp en hulpmiddelen. Door daar op een juiste en prettige manier op te anticiperen, zal het stemmen, wat toch vaak spanning met zich meebrengt, zo soepel mogelijk verlopen. Dit verkleint de kans op een ongeldige stem.
Hoe kun je iemand die slechtziend of blind is helpen?
Als je iemand met een visuele beperking op jouw stembureau wilt helpen, dan zijn dit de belangrijkste tips:
- Vraag allereerst of hulp nodig of gewenst is;
- Hoe goedbedoeld ook, raak iemand niet zomaar aan;
- Vertel wat je doet;
- Zeg niet “hier” of “daar”, maar zeg precies waar iets staat (bijvoorbeeld: “Recht voor u op de tafel ligt het stempotlood”);
- Zeg het als je weer weggaat.
Het kan voor een kiezer prettig zijn als diegene door het stembureau begeleid wordt. Uit onderzoek is gebleken dat dit door kiezers met een visuele beperking als grote meerwaarde wordt ervaren. Je kunt meteen ’s morgens met de andere stembureauleden afspreken hoe jullie dat in willen vullen.
Wat is er mogelijk en toegestaan?
Naast persoonlijke hulp, is het ook goed om te weten wat er wel en niet mag en mogelijk is bij het stemmen. Is er op jouw stembureau een stemmal en/of soundbox aanwezig? Dan vind je het misschien fijn om je alvast voor te bereiden, zodat je weet hoe het werkt:
- Document: Instructie gebruik stemmal en soundbox;
- Video: Stemmen met de stemmal.
Sommige kiezers zullen een begeleider meenemen. Het is wettelijk toegestaan hulp te krijgen bij het stemmen. Dat kan iemand zijn die de persoon zelf meevraagt of het personeel van het stembureau.
De stemreis van iemand met een visuele beperking beleven
Het kan in jouw rol als stembureaumedewerker helpen om een beetje te weten hoe het is om te stemmen met een visuele beperking. Onze consortiumpartner Koninklijke Visio maakte daar dit filmpje over: Toegankelijk stemmen voor mensen met een visuele beperking - YouTube.
Ook het verhaal van Peter hieronder geeft je wat meer inzicht.
“Mijn stem uitbrengen is een hele onderneming”
Peter (24 jaar) is een zelfstandige man, die maatschappelijk blind is. Hij gaat overdag stemmen, zodat hij voor het donker weer thuis is. “Ik vind het belangrijk om mijn stem uit te brengen. Ik ben politiek actief en ik weet al voor wie ik ga stemmen”. Peter gaat met de tram naar het dichtstbijzijnde toegankelijke stembureau. “Ik heb al uitgezocht dat er bij dit stembureau een stemmal aanwezig is en dat de kieslijst voorgelezen kan worden. Het is de eerste keer dat ik het op deze manier ga doen. Ik ben benieuwd of er een uitleg is over het gebruik van de mal?”
Het stembureau zit in een zorgcentrum en het is er vrij donker. Peter probeert op het geluid af te gaan, maar het lukt niet goed omdat er zoveel mensen rondlopen. Aangekomen bij het stembureau, krijg hij het stembiljet uitgereikt. “Hier is uw stembiljet” hoort hij, maar ziet niet wie het biljet aan hem wil geven. Er komen allemaal vragen bij Peter op: Waar is het stemhokje met de stemmal en de Soundbox om de kieslijst voor te lezen? Kan ik er een uitleg over krijgen? Loopt er iemand met mij mee?
Dit zijn vragen die Peter en veel andere stemgerechtigden met een visuele beperking hebben. In deze folder staan een aantal adviezen en handvatten voor gemeenten en stembureaumedewerkers. Hiermee kunnen zij stemmers met een visuele beperking zo goed mogelijk ondersteunen.
Meer weten?
Bedankt dat je meehelpt om het zelfstandig stemmen voor mensen met een visuele beperking makkelijker te maken! Wil je meer weten over het stemmen met een visuele beperking? Bekijk dan de volgende documenten, waar ook de tips in dit nieuwsbericht te vinden zijn: